به گزارش شبکه علمی ثریا به نقل از مهر، یگ گفتگوی عرفانی جمعه دوم تیر ۱۳۹۶ برابر با ۲۳ جون ۲۰۱۷ در آتن بین محمد فنایی اشکوری، استاد مؤسسه امام خمینی(ره) و پاولس کاووراس استاد دانشگاه آتن برگزار شد که در ادامه از نظر شما می گذرد.
کاووراس گفت: من در دانشگاه آتن در حوزه های آنتروپولوژی و موسیقی کار می کنم و به تصوف هم بسیار علاقه مندم، به ویژه رومی (مولوی) برای من بسیار جذاب است. فکر می کنم بین تصوف و موسیقی ارتباطی قوی هست، البته منظورم موسیقی متعالی است که از «دل» برمی خیزد، نه موسیقی که ریشه در «نفس» دارد.
فنائی اشکوری در ادامه گفت: همین طور است. این نکته برمیگردد به رابطۀ عرفان و زیبایی. عرفان، جهان را جلوه ای از جمال جمیل مطلق می بیند. آن لیلا است که این همه مجنون را سرگشتۀ خود کرده است. از نگاه عرفانی عالم سراسر زیبایی است، چون عالم عکس زیبای مطلق است، محال است در آن زشتی دیده شود. زشتی از کجا بیاید، در حالی که عالم چیزی جز عکس رخ دلدار نیست؟ و زیباترین جلوۀ خدا انسان است. در قرآن آمده است که «لقد خلقنا الانسان فی احسن تقویم»، ما انسان را در بهترین ساختار آفریدیم. البته انسان می تواند با اختیار خودش چهره اش را مخدوش و زشت کند و این کاری است که متأسفانه بسیاری از ما با خودمان می کنیم. اصولا هر چیزی در جای خودش نیکوست. اگر چیزی را در غیر جایش بگذاریم، هارمونی مختل می شود و زشتی پدید می آید.
جهان چون خد و خال و چشم و ابروست که هرچیزی به جای خویش نیکوست
اگر یک ذره را برگیری از جای خلل یابد همه عالم سراپا
کاووراس ادامه داد: فکر میکنم خودشناسی در این زمینه بسیار مهم است. در داستانی درباره یک بانوی صوفی خوانده ام که در اطاقش مشغول مراقبه بود و فصل زیبای بهار هم بود. یکی به او گفت: بانو، چرا از این اطاق بیرون نمی آیی تا زیبایی های عالم را ببینی؟ او جواب داد شما چرا به اندرون نمی آیی تا زیبایی های درون را تماشا کنی که خیلی بیش از بیرون زیباست. متناسب با حوزۀ مطالعاتی من چیزی که مایلم در این زمینه تأکید کنم این است که در ارتباط عرفان و هنر، موسیقی جایگاه خاصی دارد. مثنوی مولوی با آواز نی آغاز می شود و این خیلی پر معناست. فکر می کنم در موسیقی ایرانی این امر بسیار مهم باشد. در کالیفرنیا یک دوست ایرانی من که موزیسین بود و قرار بود در محفلی اجرا کند، من پیشنهاد کردم ابیات مولوی را با صدای بلند می خوانم و تو با صدای خفیفتری موسیقی را بنواز. البته من فارسی نمی دانم و مثنوی را از روی ترجمه انگلیسی می خوانم. گفتم اول این برنامه را اجرا کنیم، بعد تو اگر خواستی برای عموم آن جور که خودشان دوست دارند بنواز. و او قبول کرد و برنامه جالبی شد.
فنائی اشکوری افزود: بله! آن بانو رابعه عدویه بود از نخستین عرفای مسلمان که در قرن دوم هجری قمری می زیست. ایمانوئل کانت فیلسوف آلمانی هم سخن زیبایی در این زمینه دارد. وی می گوید: دو منظره است که آدمی از تماشای آن سیر نمی شود، یکی آسمان پرستارۀ بالای سرمان و دیگری دنیای شگفت انگیز درون. هنر، باز آفرینی زیبایی است. همۀ هنرها چنین هستند. معماری، نقاشی، خط، شعر، موسیقی... هنر گاهی بازنمود زیبایی طبیعت است و گاهی بازنمود زیبایی فوق طبیعی. آن زیبایی طبیعی هم بقول افلاطونِ شما روگرفت زیبایی فوق طبیعی است. موسیقی متعالی هم چنین است. یک علت جاذبۀ موسیقی این است که در موسیقی هارمونی هستی به نمایش شنیداری در می آید. شاید چون در موسیقی، شنیدن جای دیدن را در هنرهای تجسمی می گیرد، دل مجال بیشتری برای مراقبه و هماوازی پیدا می کند. مولوی از شنیدن تسبیح موجودات سخن می گوید، چنانکه در قرآن مکرر آمده است. پیامبر خدا آواز تسبیح موجودات، حتی جمادات را، می شنید. البته در فرهنگ یونانی شما این سنت به فیثاغورس بر می گردد. مولوی هم در این زمینه بسیار سخن دارد. این موسیقی انعکاسی از موسیقی افلاک و سمفونی کل هستی است و این علت دلنشینی و جاذبۀ موسیقی اصیل است:
ناله سرنا و تهدید دهل چیزکی ماند بدان ناقور کل
پس حکیمان گفتهاند این لحنها از دوار چرخ بگرفتیم ما
بانگ گردشهای چرخست این که خلق میسرایندش به طنبور و به حلق
مؤمنان گویند کآثار بهشت نغز گردانید هر آواز زشت
ما همه اجزای آدم بودهایم در بهشت آن لحنها بشنودهایم...
اساسا عالم از این نگاه چیزی جز نغمۀ الاهی نیست.
همه عالم صدای نغمۀ اوست کی شنید این چنین صدای دراز
آن ساز طرب انگیز است که عارف را به های و هوی وامی دارد.
چه ساز بود که در پرده میزد آن مطرب که رفت عمر و هنوزم دماغ پر ز هواست
ندای عشق تو دیشب در اندرون دادند فضای سینه حافظ هنوز پر ز صداست
وی ادامه داد: در فرهنگ اسلامی این امر بسیار اهمیت دارد. بی جهت نیست که مسلمانان اصرار دارند که قرآن را با صوت زیبا قرائت کنند. قرآن شعر نیست، اما آهنگین است.
وی افزود: ارتباط بین عرفان و شعر و موسیقی بسیار عمیق است. هیچ چیز مثل شعر نمی تواند احساس عرفانی را نشان دهد. اتفاقی نیست که به سختی می توان عارفی یافت که شاعر نباشد. موسیقی و شعر عرفانی انعکاس موسیقی درون است. غوغای اصلی آنجاست. اصل موسیقی آنجاست و آن مطرب درون است که می نوازد و کمی از آن هم به بیرون درز می کند. مطربانشان از درون دف میزنند بحرها در شورشان کف میزنند
کاووراس گفت: به به! بسیار زیبا و هیجان انگیز است. من به دانشجویانم همیشه این مطلب را می گویم و مایلم توجهشان را به این جنبه موسیقی جلب کنم. متأسفانه موسیقی در دنیای امروز بیشتر برخاسته از «نفس» است. این مطالب را فقط در حلقه های محدود می توان طرح کرد و جالب است که این بعد متعالی را ما در فرهنگ های مختلف می بینیم. در ایران، در یونان و در هند. در هندوئیسم من مفاهیم بسیاری سراغ داریم که عینا مانند تصوف است.
فنائی اشکوری اظهر داشت: این شباهت ناشی از تجربۀ مشترک است. در قرآن مفهومی هست با عنوان فطرت. آموزۀ فطرت می گوید طبیعت و سرشت حقیقی انسان ها یک چیز است، چنانکه همۀ انسان ها فرزندان یک پدر و مادر هستند. این سرشت همان فطرت توحیدی است و انسان از ازل با خدا عهد بسته است که او را بپرستد. این عهد قرار دادی نیست، بلکه میثاق و پیمانی وجودی است. این برای همۀ انسان ها هست. هرکسی به خود اصیلش رجوع کند، به این عهد بر می گردد و همۀ انسان ها حس و حال و تجربۀ مشابهی خواهند داشت. کافی است با تهذیب نفس، آلودگی های عرضی پاک شود و انسان به گوهر وجودی خود برسد. در آن صورت، سخن همه یکی خواهد بود. نکته ای که دربارۀ مثنوی گفتید درست است. برخی مثنوی را نی نامه می خوانند. نالۀ نی مولوی نالۀ فراق از وطن اصلی است که آن وطن مصر و عراق و شام نیست، بلکه بی نام و نشان است و هر نامی او را محدود می کند.
کاووراس ادامه داد: وقتی از خودشناسی و بازگشت به خود بحث می کنیم، «انا الحق» حلاج به یادم می آید. آن «من» که حلاج می گوید نفس نیست، دل است. اگر از من نفسانی و اگوئیستیک فاصله بگیریم و به من متعالی برسیم، به خدا رسیده ایم. این درسی است که من از تصوف و از تجربه های کسانی مثل مولوی و حلاج می آموزم.
فنائی اشکوری افزود: کاملا موافقم. نکتۀ مهم در ادبیات عرفانی فارسی و البته هر ادبیاتی این است که ترجمه گرچه دریچۀ خوبی برای آشنایی است، اما متأسفانه نمی تواند همۀ حقیقت را منتقل کند. بخشی مهم از هنر و زیبایی در الفاظ است. هارمونی که در شعر است کجا قابل ترجمه است. واژه های چند پهلو و چند معنا قابل ترجمه نیست. البته معنا و مضمون بسیار مهم است، اما بخش مهمی از زیبایی شعر مدیون لفظ و زبان است که در ترجمه منعکس نمی شود. مثلا کلمۀ سیمرغ عطار در منطق الطیر را اگر ترجمه کنیم چه می شود؟ فرق سی مرغ و سیمرغ و در عین حال یگانگی آنها را چگونه می شود رساند. البته این مثال خیلی ساده است و ساده ترین آن است و با توضیح حل می شود، اما می دانید قضیه خیلی پیچیده تر از این است، به خصوص وقتی به شاعران رمز گویی مثل حافظ می رسیم که برای خود فارسی زبانان هم کار دشوار می شود و فهم درستی نخواهند داشت، اگر با زبان عرفانی آشنا نباشند. شما شاید بدانید که ما ترجمۀ قرآن را قرآن نمی دانیم. بر خلاف کتاب مقدس مسیحی که آنچه در دست است ترجمه است و بایبل به زبان اصلی وجود ندارد، متن اصلی وحیانی قرآن موجود است و تنها آن قرآن به حساب می آید. قرآن می تواند به هر زبانی ترجمه شود، اما خود قرآن عربی است و آن ترجمه ها قرآن نیستندو هیچ ترجمه ای و همۀ ترجمه ها با هم نیز نمی توانند تمام محتوای قرآن را منعکس کنند. افزون بر این، چنانکه گفتم خود الفاظ و ترکیب و آهنگ هم مهم است و قابل ترجمه نیست.
کاووراس گفت: این کاملا درست است و من به آن توجه دارم و در ادبیات یونانی و انگلیسی و دیگر زبان ها هم همین طور است. آیا در زبان و ادبیات عربی هم شبیه آنچه در ادبیات عرفانی فارسی امثال مولوی می بینیم وجود دارد؟
فنائی اشکوری ادامه داد: من فکر می کنم فرهنگ ایرانی اسلامی و زبان فارسی از این جهت بی مانند است و من در هیچ فرهنگی میراثی به این غنا و کثرت و در سطح افرادی مثل فردوسی، سنائی، عطار، مولوی، سعدی، حافظ و ... سراغ ندارم. البته شکسپیر بسیار باشکوه است، اما امثال شکسپیر در فرهنگ انگلیسی فراوان نیست. در زبان عربی هم از این جنس عارفان شاعر فراوان نیست، اما وجود دارد. یک نمونۀ برجستۀ آن ابن فارض مصری است که منظومه های او شاهکار هستند و با حافظ قابل مقایسه است. ادبیات غالب عرفانی به زبان عربی بیشتر با مضمون عرفان عملی و نظری است که اوج آن در آثار ابن عربی است. این را هم اضافه کنم که بسیاری از نویسندگان بزرگ متون عرفانی عربی، ایرانی هستند، همانطور که بسیاری از فیلسوفانی که آثار فلسفی به زبان عربی دارند ایرانی هستند.
کاووراس گفت: چنانکه گفتم، من شباهت بسیاری بین تصوف و عرفان هند می بینم. در اینجا میخواهم این سوال را بپرسم که آیا بین تصوف ایران و عرفان هندی از نظر تاریخی ارتباط هست؟
فنائی اشکوری افزود: بله! تا حدی. همیشه بین این دو فرهنگ ارتباط بوده است. مثلا دانشمند بزرگ ایرانی ابوریحان بیرونی که در قرن پنجم هجری قمری می زیست اثر مهمی دارد بنام تحقیق ما للهند دارد و البته خیلی پیش از او برخی از آثار هندی به فارسی و عربی ترجمه شدند، مثل کلیله و دمنه. در قرن یازدهم هجری قمری اوپانیشادها را یک شاهزاده گورکانی هندی بنام داراشکوه، که اتفاقا هنرمند و خطاط هم بود، به فارسی ترجمه کرد و آثاری را هم در زمینۀ عرفان هندی و اسلامی تألیف کرد. بین ایرانیان و هندی ها همیشه ارتباط نزدیک بوده است. ما در هند صوفیان و شاعران پارسیگوی بسیار داشته ایم و زبان شیرین فارسی همیشه در شبه قاره عاشقان پرشماری داشته است که یکی از آنها بیدل دهلوی است.
شکّر شکن شوند همه طوطیان هند زین قند پارسی که به بنگاله میرود
به شعر حافظ شیراز میرقصند و مینازند سیه چشمان کشمیری و ترکان سمرقندی
البته حافظ فراتر از جغرافیای زمینی میرود:
شعر حافظ در زمان آدم اندر باغ خلد دفتر نسرین و گل را زینت اوراق بود
او از این هم بالاتر می رود:
صبحدم از عرش میآمد خروشی عقل گفت قدسیان گویی که شعر حافظ از بر میکنند
وی ادامه داد: فرهنگ اسلامی و ایرانی از دیرباز به هند وارد شده و تا قبل از اشغال هند توسط استعمار انگلیس، فرهنگ ایرانی و زبان فارسی در هند رایج بوده است. منتها مهم است توجه کنیم که سرچشمۀ معارف عرفانی اسلامی، آموزه های اسلامی به ویژه قرآن کریم است، و ادبیات عرفانی فارسی هم الهام گرفته از این آموزه هاست و مثنوی مولوی نوعی تفسیر قرآن است، چنانکه یکی از شعرای بزرگ می گوید:
مثنوی معنوی مولوی هست قرآن در زبان پهلوی
وی در پایان گفت: و حافظ هم حافظ قرآن بود و غزلهای آسمانیش را ملهم از قرآن کریم می دانست و می گفت: «هرچه کردم همه از دولت قرآن کردم.» این نکته را بسیاری از محققان غربی مثل لویی ماسینیون، رینولد نیکلسون، آن مری شیمل و دیگران اذعان دارند. پیشوا و معلم عرفان اسلامی و همین طور الگوی کامل آن پیغمبر اسلام حضرت محمد(ص) و امام اول حضرت علی(ص) هستند... .
فقدان شهید آیت الله رئیسی ضایعه بزرگی برای کشور خواهد بود
تسلیت مدیر انجمن سواد رسانهای بهخاطر شهادت رییس جمهور
آرتین شبحکش به بازار آمد
جهاددانشگاهی شهادت آیتالله رئیسی و همراهانش را تسلیت گفت
تسلیت مدیر حوزههای علمیه خواهران در پی شهادت رئیس جمهور و یاران
چقدر سخت است باور نبودنت ...
هر لحظه شهادت را در چهره نورانی آیت الله رئیسی میدیدم
دانشآموزان در زمان مقرر در محل آزمون امتحانات نهایی حاضر شوند
زلفیگل: الحق که سید و سالار اخلاق و ایمان بودی
فعالیت دانشگاهها تا زمان اطلاع از طرف دولت برقرار است
برگزاری امتحانات نهایی دانشآموزان طبق برنامه
امیرعبداللهیان عنایت ویژه به موضوعات بینالملل دانشگاه شریف داشتند
پیام تسلیت سرپرست سازمان ملی سنجش و ارزشیابی در پی شهادت رئیس جمهور
خانه کتاب و ادبیات ایران شهادت رییس جمهور را تسلیت گفت
همکلاسیهای «شریف» در سوگ پدران خود
واکنش جامعه دانشگاهی به شهادت رییس جمهور و همراهان
جای خالی شهید جمهور در جلسه هیات دولت+عکس
آیت الله رئیسی الگوی شهید رجایی را دوباره برای مردم زنده کرد
پیام تسلیت خیرین مدرسهساز در پی شهادت رئیسجمهوری اسلامی ایران
روایت وزیر آموزشوپرورش از پیگیری و حل مشکل دانشگاه فرهنگیان توسط رئیسجمهور
نسخه تلخیص جامع علم کلام توماس آکوئیناس چاپ شد
لغو برخی برنامههای دانشگاه تهران در پی شهادت رییس جمهور
پیام تسلیت وزارت علوم در پی شهادت رییس جمهور
تعطیلی درس یک مرجع تقلید به دلیل شهادت رییس جمهور و همراهان ایشان
کلاسهای دانشگاه تهران تا اطلاع ثانوی دایر است
استقامت سید محرومان در حل مشکلات مردم مثال زدنی است
کلینیک صنعت پتروشیمی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر راه اندازی میشود
کلاسهای دانشگاهها فعلا برقرار است/منتظر تصمیم هیات دولت هستیم
حرکت اعتراضی دانشجویان آمریکایی، رنسانسی در جنبش دانشجویی دنیا
رئیس دانشگاه خواجه نصیرالدین شهادت رییس جمهور را تسلیت گفت
۱۰ هزار کلاس درس در اصفهان به بازسازی، بهسازی و نوسازی نیاز دارند
مدیریت خانواده» و «سبک زندگی دختران و پسران در کتابهای درسی
اعلام شهریه مدارس غیردولتی طی چند روز آینده
امتحانات دانشآموزان امروز برگزار میشود
۱۵ ایده برتر درباره محصولات دانشبنیان در همایش ملی فنآوری و نوآوری ارائه شد
سن کمتر؛ شانس بیشتر در جذب هیات علمی
پیام دانشگاه صنعتی شریف در پی بروز سانحه برای بالگرد رییس جمهور
چالشهای محققان علوم تجربی و انسانی در بررسی آیات الهی در طبیعت
فرهنگ نوآوری در بدنه دانشجویی تقویت می شود
استوری خاص صفحه اینستاگرام رئیس جمهور پربیننده شد
تصاویر واضح از بالگرد رئیس جمهور پیش از وقوع سانحه
آغاز پذیرش اسکان موقت تابستان فرهنگیان از هفته پایانی خردادماه
تخصیص ۳۵ هزار میلیارد ریال سود به اعضای صندوق ذخیره فرهنگیان
نحوه دریافت کارت آزمون امتحان نهایی از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند
ثبتنام الکترونیکی مدارس «اختیاری» است/ اعلام نحوه ثبتنام میانپایهها
تظاهراتی که دانشگاه را به قرنطینه رساند
ایجاد فرصت گفتوگو میان حاکمان و حکمیان در سومین همایش دانشگاه آزاد اسلامی
آییننامه تسهیل جذب دانشجویان بینالملل تدوین شد
انتقاد وزیر آموزش و پرورش از افراط در تفسیر مبانی قرآنی
پیام دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به همایش ملی و بینالمللی سلامت، حکمت و حکمرانی
نقش موثر روابط عمومی در ایجاد ظرفیت سازیهای عمومی در دانشگاه
راهاندازی مرکز تحقیقات علم و الهام از قرآن در دانشگاه تهران
حمید مولانا امت را به کتابفروشیها فرستاد
قصه یکروزنامهنگار از غرقشدن تایتانیک در تهران
کتاب سوغاتیهای خوراکی ایران به چاپ سوم رسید
ریشه حکمتها و ضربالمثلهای فارسی در قصههای جورواجور
جذب هیأت علمی در پژوهشگاه علوم انسانی جهاد دانشگاهی
دستورالعمل برگزاری امتحانات پایان ترم دانشگاه پیام نور اعلام شد
درس علوم و معارف دفاع مقدس باید حضوری و الزامی باشد
اعلام شرایط تحصیل دانشجویان ایرانی در دو دانشگاه قبرسی و لهستانی
گلکسی S24 FE سامسونگ به زودی معرفی میشود+عکس
دومین نسخه بتا اندروید ۱۵ با ویژگیهای جدید منتشر شد
نحوه نظارت بر شیوه نامه پذیرش دانشجوی استاد محور اعلام شد
سفر به قلب زیبایی های کیهانی
پایان میزبانی ۱۱ روزه مصلی؛ خواندیم و ساختیم
موزیلا فایرفاکس به کمک این فناوری کیفیت ویدئوها را بالاتر میبرد
نیازمند سرمایهگذاری با برنامه و غیرشعاری دولتمردان در زمینه هوش مصنوعی هستیم
جزئیات اختتامیه دومین جشنواره بینالمللی سلامت دانشجویان اعلام شد
احیای پروژههای بزرگ صنعتی در دانشگاه امیرکبیر/ آمار مهاجرت نخبگان ریشه رسانهای سیاسی دارد
تامینامنیت حوزههای آزمون نهایی با راکتفلزیاب و سیگنالیاب/تجهیز حوزهها به دوربین مداربسته
اپلیکیشن جدیدی که مخصوص معتادین به گوشی است
تغییر زمان آزمون روز اول پایههای دهم، یازدهم و دوازدهم به دلیل مشکلات سامانه کارت ورود
طلب ۱.۵ همتی شرکتهای لبنی بابت طرح شیر مدارس
تاکید وزیر علوم بر تسهیل جذب نخبگان به عنوان عضو هیاتعلمی
برگزاری جشن ازدواج ۱۳۰ زوج دانشجوی دانشگاه محقق اردبیلی
فرهنگ سازی گام اول فریلنسری است
هر ایرانی یک فریلنسر می شود
طلاب صورت خود را با سیلی سرخ نگاه داشتهاند
تحول به معنای کنارگذاشتن سنتهای اصیل حوزوی نیست
جدول معیارهای جدید برای رتبه بندی دانشگاهها
چطور با گوشی خود بفهمیم که ما را ردیابی میکنند؟
بنسلمان امنیت فرودگاه کلان شهر نئوم را با هوش مصنوعی تامین میکند
گوشی جدید شیائومی با نمایشگر بزرگ رونمایی شد+عکس
تصویری از گودال ۸۰۰۰ متری یخزده در مریخ ثبت شد+عکس
تصویر واقعی از آیفون ۱۶ در دست یکی از کاربران فاش شد+عکس
حرکت کثیف اپل درباره عکسهای کاربران لو رفت
ارزانترین سلاح پهپادکُش که ساخت بریتانیا است+عکس
گلکسی S25 با تراشه ۳ نانومتری و قدرت شارژدهی قوی+عکس
بزرگترین فروچاله زیرآبی دنیا که باعث انقراض دایناسورها شد+عکس
حقایقی درباره کهکشان راه شیری میلهای که چیزی درباره آن نمیدانید
بیامو قدرتمند با بدنه مخملی همه را متعجب کرد+عکس
تانکهای بریتانیایی به یک وسیله عجیب مجهز شدند+عکس
آیفون16 پرومکس در باتری و شارژدهی رکوردشکن میشود
جزئیات کیا سورنتو جدید اعلام شد+عکس
کشف خیره کننده دانشمندان درباره یونها همه را شگفت زده کرد
تمام اطلاعات آیفونها و آیپدها لو رفت
موزیلا فایرفاکس به کمک این فناوری کیفیت ویدئوها را بالاتر میبرد
قابلیت تازه اندروید که از دزدی گوشی شما جلوگیری میکند
رونمایی آمریکا از بزرگترین هواپیمای رادارگریز دنیا+عکس
ردپای تازه کشف شده انسانها در آمریکا سن این کشور را بالا برد+عکس
ارزانترین باتری مادامالعمر دنیا کشف شد+عکس
اطلاعات لو رفته تازه درباره آیفون SE اپل
کشف استخر سرپوشیده ۱۶۰۰ساله در ساحل آلبانی همه را انگشت به دهان گذاشت+عکس
خریداران Xperia ۱ VI سونی منتظر یک تغییر ویژه در صفحه نمایش باشند+عکس
منتظر شفقهای قطبی بعدی باشید
سرقت ۲۵ دلاری رمز ارز دو برادر در بلاک چین اتریوم
گلکسی S24 FE سامسونگ به زودی معرفی میشود+عکس
نحوه انتخاب موضوعات پایان نامه برای پذیرش دانشجوی استاد محور
آیین بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت آموزش عالی در ایران ۸ خرداد برگزار میشود
خبر بد OnePlus برای طرفداران این نوع گوشی
نظراتی که حاوی توهین یا افترا به اشخاص ،قومیت ها ،عقاید دیگران باشد و یا با قوانین کشور وآموزه های دینی مغایرت داشته باشد منتشر نخواهد شد - لطفاً نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.